Skip to main content

ΚΛΕΙΣΤΕ ΡΑΝΤΕΒΟΥ

© Ιατρείο Ζάλης και Ιλίγγου. All rights reserved.

Ταξιδιωτική ναυτία (κινήτωση)

Ταξιδιωτική ναυτία (κινήτωση)

Η ταξιδιωτική ναυτία (κινήτωση) είναι πολύ συχνή, ιδιαίτερα στα παιδιά. Προκαλείται από επαναλαμβανόμενη, ασυνήθιστη κίνηση, κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού, η οποία στέλνει αντικρουόμενα ερεθίσματα στον εγκέφαλο.

Η ισορροπία του σώματος διατηρείται χάρη στην αλληλεπίδραση των ακόλουθων τμημάτων του νευρικού συστήματος:

  • Έσω αυτιά (λαβύρινθοι), μας βοηθούν στην αντίληψη της κατεύθυνσης της κίνησης, δηλαδή αν στρίβουμε, αν επιταχύνουμε ή επιβραδύνουμε, αν πέφτουμε ή ανεβαίνουμε.
  • Τα μάτια με τα οποία αντιλαμβανόμαστε τη θέση του σώματος στον χώρο, ενώ συνεπικουρούν τους λαβυρίνθους στην αντίληψη της κατεύθυνσης της κίνησης.
  • Υποδοχείς πίεσης στο δέρμα, με τους οποίους αντιλαμβανόμαστε την επαφή με αντικείμενα ή το έδαφος.
  • Υποδοχείς στους μύες, τους τένοντες και τις αρθρώσεις με τους οποίους αντιλαμβανόμαστε την κίνηση μερών του σώματός μας.
  • Το κεντρικό νευρικό σύστημα (εγκέφαλος και νωτιαίος μυελός), επεξεργάζεται τις πληροφορίες που συλλέγονται από τα υπόλοιπα συστήματα, τα οποία και συντονίζει

Επαναλαμβανόμενες κινήσεις, όπως η κίνηση σε ανώμαλο δρόμο ή το να στρίβει κανείς συνεχώς, στέλνουν συνεχή μηνύματα προς τον εγκέφαλό μας. Όταν, για παράδειγμα, καθόμαστε στο πίσω κάθισμα ενός αυτοκινήτου και διαβάζουμε ένα βιβλίο οι λαβύρινθοι και οι υποδοχείς πίεσης στο σώμα μας αντιλαμβάνονται την κίνηση, τα μάτια μας όμως βλέπουν μόνο τις σελίδες του βιβλίου. Έτσι, στον εγκέφαλό μας αποστέλλονται αντικρουόμενες πληροφορίες και αυτό μπορεί να προκαλέσει ταξιδιωτική ναυτία.

Κινήτωση μπορεί επίσης να προκληθεί από άγχος ή δυνατές οσμές, όπως φαγητό ή πετρέλαιο. Καμιά φορά η ανάγνωση βιβλίων ή ενός χάρτη μπορεί να προκαλέσει κινήτωση ακόμα και αν δεν συνυπάρχει κίνηση. Τέλος, τόσο σε ενήλικες όσο και σε παιδιά, τα ηλεκτρονικά παιχνίδια, λόγω της ταχείας εναλλαγής της εικόνας μπορούν μερικές φορές να προκαλέσουν κινήτωση.

Η κινήτωση είναι πιο συχνή στα παιδιά και τις γυναίκες. Ευτυχώς, τα περισσότερα παιδιά ξεπερνούν την κινήτωση μεγαλώνοντας. Δεν ξέρουμε γιατί κάποιοι άνθρωποι πάσχουν από κινήτωση και κάποιοι όχι. Συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν σε αυτοκίνητα, τρένα, αεροπλάνα, πλοία καθώς και σε κάποια παιχνίδια, σε πάρκα αναψυχής (λούνα παρκ). Τα συμπτώματα συνήθως παρέρχονται μετά το τέλος του ταξιδιού, όχι πάντα όμως. Σε κάποιους ανθρώπους διαρκούν ώρες ή και μέρες αφού ολοκληρωθεί το ταξίδι.

Συμπτώματα

  • Ναυτία
  • Ιδρώτας
  • Σιελόρροια
  • Πονοκέφαλος
  • Αίσθημα κρύου
  • Ωχρότητα
  • Αδυναμία

Πώς προλαμβάνεται η κινήτωση;

Ετοιμαστείτε για το ταξίδι

  • Αποφύγετε βαριά γεύματα προτού ταξιδέψετε. Ένα ελαφρύ γεύμα, που βασίζεται σε υδατάνθρακες, όπως δημητριακά, μία ή δύο ώρες πριν το ταξίδι, είναι το καλύτερο.
  • Σε μεγάλα ταξίδια, προσπαθήστε να κάνετε στάσεις για να πάρετε λίγο φρέσκο αέρα, να πιείτε λίγο δροσερό νερό και αν είναι δυνατόν να περπατήσετε για λίγο

Που να καθίσετε;

  • Προτιμήστε τη θέση του οχήματος με τη λιγότερη σχετική κίνηση, έτσι σε ένα αμάξι καθίστε στο μπροστινό κάθισμα, σε αεροπλάνο σε θέση που βρίσκεται στο ύψος των φτερών, ενώ σε πλοίο στη μέση του καταστρώματος.
  • Σε πλοίο μείνετε στο κατάστρωμα και αποφύγετε χώρους με οσμές όπως η τραπεζαρία ή κοντά στις μηχανές.

Αναπνοή και οσμές

  • Αναπνεύστε φρέσκο αέρα, αν αυτό είναι δυνατό. Για παράδειγμα, ανοίξτε το παράθυρο του αυτοκινήτου.
  • Αποφύγετε ισχυρές οσμές, ιδιαίτερα αυτή του πετρελαίου και των αναθυμιάσεων. Αν έρχονται απ’ έξω, κλείστε το παράθυρο και ανοίξτε το air condition. Αν βρίσκετε σε πλοίο, αποφύγετε το μηχανοστάσιο.

Χρησιμοποιείστε τα μάτια και τα αυτιά σας διαφορετικά

  • Κλείστε τα μάτια σας και κρατήστε τα κλειστά, αν μπορείτε καθ’ όλη τη διάρκεια του ταξιδιού. Αυτό μειώνει στατικά ερεθίσματα που στέλνουν τα μάτια στον εγκέφαλό σας και τα οποία οδηγούν στη ζάλη και τη δυσφορία.
  • Αποφύγετε την ανάγνωση.
  • Μπορείτε να ακούσετε ένα ηχητικό βιβλίο με τα μάτια κλειστά. Υπάρχουν μελέτες που υποστηρίζουν πως αποσπώντας την προσοχή του εγκεφάλου με ακουστικά ερεθίσματα, μειώνεται η ευαισθησία στην κίνηση.
  • Προσπαθήστε να κοιμηθείτε, αυτό κυρίως είναι αποτελεσματικό γιατί τα μάτια είναι κλειστά. Είναι πιθανό όμως, λόγω της μειωμένης εγρήγορσης κατά τη διάρκεια του ύπνου, ο εγκέφαλος να αγνοεί κάποια ερεθίσματα κίνησης.
  • Αποφύγετε να παρακολουθήσετε βίντεο ή ταινίες
  • Γενικά, είναι καλό να αποφεύγετε να παρακολουθείτε κινούμενα αντικείμενα, όπως κύματα ή άλλα αυτοκίνητα, κατά τη διάρκεια του ταξιδιού. Αντίθετα, κρατήστε το βλέμμα σας μπροστά και προσπαθήστε να εστιάσετε σε κάποιο μακρινό σημείο του ορίζοντα.
  • Αν οδηγείτε εσείς, είναι λιγότερο πιθανό να νιώσετε κινήτωση. Αυτό συμβαίνει πιθανότατα γιατί εστιάζετε συνεχώς στο δρόμο μπροστά και οι κινήσεις σας είναι συντονισμένες με τις κινήσεις που αναμένετε το όχημα να πραγματοποιήσει. Αν δεν οδηγείτε εσείς, είναι καλό να καθίσετε στη θέση του συνοδηγού. Έτσι, το οπτικό σας πεδίο ταυτίζεται με αυτό του οδηγού και ζαλίζεστε λιγότερο.

Διατροφή

  • Αποφύγετε βαριά γεύματα ή αλκοόλ, πριν ή κατά τη διάρκεια του ταξιδιού. Αποφύγετε επίσης πικάντικα ή λιπαρά φαγητά.
  • Δοκιμάστε να πίνετε κατά τη διάρκεια του ταξιδιού μικρές ποσότητες κρύου νερού ή αεριούχου ποτού. Κόκα κόλα ή τρόφιμα (μπισκότα, αναψυκτικά) που περιέχουν τζίντζερ φαίνεται να βοηθούν.

Τι φάρμακα υπάρχουν για την κινήτωση;

Υπάρχουν διάφορα φάρμακα που μειώνουν τα συμπτώματα ή εμποδίζουν την εμφάνιση ταξιδιωτικής ναυτίας. Κάποια από αυτά μπορείτε να τα αγοράσετε μόνοι σας από το φαρμακείο, ενώ άλλα χορηγούνται μόνο με ιατρική συνταγή. Λειτουργούν, παρεμβαίνοντας στα νευρικά σήματα που οδηγούν στην εμφάνιση κινήτωσης.

Τα φάρμακα αυτά είναι καλύτερο να λαμβάνονται πριν το ταξίδι. Μπορεί να βοηθήσουν αν τα πάρετε ακόμα και αφού έχουν ξεκινήσει τα συμπτώματα, αλλά συνήθως δεν απορροφούνται αποτελεσματικά από το στομάχι, αν αυτό έχει ήδη διαταραχθεί. Στην περίπτωση αυτή βοηθούν περισσότερο αυτοκόλλητα ή μασώμενες τσίχλες.

Κάποια από τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την κινήτωση μπορεί να προκαλέσουν υπνηλία, και μάλιστα έντονη σε μερικούς ανθρώπους, σε βαθμό που τα άτομα αυτά να μην μπορούν να λειτουργήσουν φυσιολογικά. Σε άλλους μπορεί η υπνηλία να είναι ήπια, και πάλι όμως επηρεάζεται η προσοχή και τα αντανακλαστικά τους. Συνιστάται λοιπόν, όταν κάποιος παίρνει φάρμακα για την κινήτωση, να μην οδηγεί και να μην χειρίζεται βαριά μηχανήματα. Τέλος, κάποια από τα φάρμακα αυτά αλληλεπιδρούν με το αλκοόλ ή άλλα φάρμακα. Ο γιατρός σας μπορεί να σας συμβουλεύσει σχετικά.

Τι κάνουμε αν πάθουμε ταξιδιωτική ναυτία;

Δοκιμάστε μία κρύα κομπρέσα στο μέτωπο. Ο φρέσκος αέρας στο πρόσωπο μπορεί επίσης να βοηθήσει καθώς επίσης και να ξεπλύνουμε το στόμα μας, για να φύγει η δυσάρεστη γεύση.

Μην πιείτε κάτι για 10 με 20 λεπτά, διαφορετικά μπορεί να το βγάλετε απευθείας, αν και μικρές γουλιές κρύου νερού, κόκα κόλας, ή αναψυκτικού με τζίντζερ μπορεί να βοηθήσουν.

Όταν φτάσετε στον προορισμό σας μπορεί να συνεχίσετε να νιώθετε άσχημα. Στην περίπτωση αυτή, κοιμηθείτε αν μπορείτε, πιείτε μικρή ποσότητα κρύου νερού και όταν νιώσετε έτοιμοι μπορείτε να δοκιμάσετε κάποια σνακ υδατανθράκων. Αποφύγετε να παρακολουθήσετε τηλεόραση (η παρακολούθηση εικόνων που εναλλάσσονται γρήγορα δεν βοηθά) μέχρι που να αισθανθείτε καλύτερα.

Τι είναι το σύνδρομο Mal de deparquement;

Mal de debarquement σημαίνει ναυτία κατά την αποβίβαση στα γαλλικά και αναφέρεται στην αίσθηση που έχουν κάποιοι άνθρωποι μετά από ταξίδι με πλοίο, τρένο ή αεροπλάνο, ότι συνεχίζουν να βρίσκονται σε κίνηση, ενώ αυτό δεν συμβαίνει στην πραγματικότητα. Προέρχεται μάλλον από την υπερδιέγερση των οργάνων ισορροπίας κατά το ταξίδι. Συνήθως διαρκεί μία ή δύο ώρες, αλλά σε κάποιους ανθρώπους μπορεί να παρατείνεται για μέρες, συνήθως μετά από ένα μακρινό ταξίδι με πλοίο. Στις περισσότερες περιπτώσεις, δεν απαιτείται θεραπεία.

Το σύνδρομο Mal de debarquement είναι μία ασυνήθης κατάσταση, κατά την οποία τα παραπάνω συμπτώματα διαρκούν μήνες ή και χρόνια.

ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ

Γεώργιος Κωνσταντινίδης MD, PhD, MRCS(Glasg), DOHNS(Glasg)

“Η ισορροπία μπορεί να
επιστρέψει στη ζωή σας”

Επικοινωνήστε μαζί μας για να κλείσετε ένα ραντεβού σήμερα.