
Τυμπανομετρία (Τυμπανόγραμμα)
Τι είναι;
Η τυμπανομετρία είναι μια εξέταση, όπου μέσω ενός καθετήρα του έξω ακουστικού πόρου, εφαρμόζεται τόσο αρνητική όσο και θετική πίεση στο μέσο αυτί, ενώ παράλληλα χορηγείται ένας καθαρός τόνος. Η τυμπανομετρία αξιολογεί σε ποιο βαθμό ο καθαρός τόνος απορροφάται στο μέσο και στο εσωτερικό αυτί και σε ποιο βαθμό αντανακλάται. Αυτό επιτρέπει στους κλινικούς γιατρούς να σχηματίσουν μια εικόνα για το πώς δρα και λειτουργεί η τυμπανική μεμβράνη.
Τι είναι το τυμπανόγραμμα;
Το τυμπανόγραμμα είναι το γράφημα που παράγεται με την τυμπανομετρία. Δείχνει την κίνηση της τυμπανικής μεμβράνης και τις περισσότερες φορές έχει σχήμα κώνου. Η κορυφή ενός τυμπανογράμματος αντιστοιχεί στο σημείο, όπου το τύμπανο ισορροπεί μεταξύ αρνητικής και θετικής πίεσης. Χρησιμοποιώντας ένα πρότυπο, όπως η ταξινόμηση Jerger, είναι δυνατό να προσδιοριστεί εάν η τυμπανική μεμβράνη κινείται ελεύθερα ή εάν υπάρχει διαταραχή.
Ορολογία τυμπανομετρίας
Υπάρχουν διάφοροι όροι που πρέπει να γνωρίζουμε, όταν εκτελούμε τυμπανομετρία και ερμηνεύουμε τυμπανογράμματα:
- Όγκος του ακουστικού πόρου
- Τυμπανομετρική μέγιστη πίεση
- Στατική συμμόρφωση
- Κλίση
Όγκος ακουστικού πόρου (ear canal volume)
Ο όγκος του ακουστικού πόρου είναι μια εκτίμηση του όγκου του αέρα επί τα εντός του καθετήρα, που περιλαμβάνει τον όγκο μεταξύ του άκρου του καθετήρα και της τυμπανικής μεμβράνης εάν η τυμπανική μεμβράνη είναι άθικτη ή τον όγκο του ακουστικού πόρου και τον χώρο του μέσου αυτιού, εάν η τυμπανική μεμβράνη είναι διάτρητη.
Κατά μέσο όρο, τα παιδιά από 3-5 ετών έχουν όγκο ακουστικού πόρου 0,4-1,0 cc, ενώ οι ενήλικες 0,6-1,5 cc.
Ο όγκος του ακουστικού πόρου μπορεί να μας βοηθήσει να εντοπίσουμε αν υπάρχει παθολογία του μέσου ωτός και να προσδιορίσουμε το είδος της παθολογίας.
Για παράδειγμα, ένας όγκος του ακουστικού πόρου >2,0 με τυμπανόγραμμα τύπου Β στα παιδιά, θα υποδείκνυε μια διάτρητη τυμπανική μεμβράνη ή την παρουσία ενός βατού σωληνίσκου αερισμού.
Αντίθετα, ένας πολύ μικρός όγκος του ακουστικού πόρου, με τυμπανόγραμμα τύπου Β υποδηλώνει την παρουσία βύσματος κυψελίδος στον έξω ακουστικό πόρο.
Τυμπανομετρική μέγιστη πίεση (tympanometric peak pressure)
Η τυμπανομετρική μέγιστη πίεση, γνωστή και ως πίεση του μέσου ωτός, είναι η πίεση του ακουστικού πόρου στην οποία εμφανίζεται η κορυφή του τυμπανογράμματος.
Στατική συμμόρφωση (static compliance)
Είναι η μεγαλύτερη ποσότητα ακουστικής ενέργειας που απορροφάται από το σύστημα του μέσου ωτός (αντιστοιχεί στην κορυφή του τυμπανογράμματος).
Κλίση (gradient)
Αντιστοιχεί στην κλίση της καμπύλης του τυμπανογράμματος κοντά στην κορυφή του.
Τύποι τυμπανογράμματος
Υπάρχουν διάφοροι τύποι τυμπανογράμματος, όπως προτείνονται από τον Jerger:
- Τύπος Α
- Τύπος Β
- Τύπος C
- Τύπος As
- Τύπος Ad
- Διάτρηση τυμπανικής μεμβράνης
Πρέπει να σημειωθεί πως η ταξινόμηση των τύπων τυμπανογράμματος διαφέρει μεταξύ διαφορετικών ΩΡΛ κλινικών.
Στη συνέχεια παρέχεται μια επισκόπηση των τυμπανογραμμάτων που μπορεί να συναντήσει κανείς και τι μπορεί να υποδεικνύουν.
Τυμπανόγραμμα τύπου Α
Η παρακάτω εικόνα δείχνει πώς μοιάζει ένα τυμπανόγραμμα τύπου Α:
Τα τυμπανογράμματα τύπου Α παρουσιάζουν τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:
- Απότομη κορυφή
- Πίεση στο μέσο αυτί μεταξύ -99 έως +50 mmH2O
- Στατική συμμόρφωση μεταξύ 0,3-1,6 cc σε ενήλικες
- Στατική συμμόρφωση μεταξύ 0,2-0,9 cc σε παιδιά 3-5 ετών
- Όγκος του ακουστικού πόρου εντός φυσιολογικών ορίων
Τυμπανόγραμμα τύπου Β
Η παρακάτω εικόνα δείχνει πώς μοιάζει ένα τυμπανόγραμμα τύπου Β:
Τα τυμπανογράμματα τύπου Β παρουσιάζουν τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:
- Καμία κορυφή
- Μη μετρήσιμη ή μειωμένη πίεση στο μέσο αυτί
- Μη μετρήσιμη ή μειωμένη στατική συμμόρφωση
- Όγκος του ακουστικού πόρου εντός φυσιολογικών ορίων
Τυμπανόγραμμα τύπου C
Η παρακάτω εικόνα δείχνει πώς μοιάζει ένα τυμπανόγραμμα τύπου C:
Τα τυμπανογράμματα τύπου C παρουσιάζουν τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:
- Απότομή κορυφή
- Πίεση στο μέσο αυτί κάτω από -99 mmH 2 O
- Στατική συμμόρφωση μεταξύ 0,3-1,6 cc σε ενήλικες
- Στατική συμμόρφωση μεταξύ 0,2-0,9 cc σε παιδιά 3-5 ετών
- Ο όγκος του ακουστικού πόρου εντός φυσιολογικών ορίων
Τυμπανόγραμμα τύπου As
Η παρακάτω εικόνα δείχνει πώς μοιάζει ένα τυμπανόγραμμα τύπου As:
Τα τυμπανογράμματα τύπου As παρουσιάζουν τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:
- Απότομη κορυφή
- Φυσιολογική πίεση στο μέσο αυτί
- Στατική συμμόρφωση κάτω από 0,3 cc σε ενήλικες
- Ο όγκος του ακουστικού πόρου εντός φυσιολογικών ορίων
Τυμπανόγραμμα τύπου Αd
Η παρακάτω εικόνα δείχνει πώς μοιάζει ένα τυμπανόγραμμα τύπου Ad:
Τα τυμπανογράμματα τύπου Ad παρουσιάζουν τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:
- Απότομη κορυφή
- Φυσιολογική πίεση στο μέσο αυτί
- Στατική συμμόρφωση άνω των 1,6 cc σε ενήλικες
- Όγκος του ακουστικού πόρου εντός φυσιολογικών ορίων
Διάτρηση τυμπανικής μεμβράνης
Η παρακάτω εικόνα δείχνει πώς θα ήταν ένα τυμπανόγραμμα, εάν η τυμπανική μεμβράνη του ασθενούς είναι διάτρητη:
Σε περίπτωση διάτρησης της τυμπανικής μεμβράνης, το τυμπανόγραμμα παρουσιάζει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:
- Καμία κορυφή
- Μη μετρήσιμη ή μειωμένη πίεση στο μέσο αυτί
- Μη μετρήσιμη ή μειωμένη στατική συμμόρφωση
- Μεγάλος όγκος ακουστικού πόρου
Πότε πρέπει να επαναλάβουμε το τυμπανόγραμμα;
Εάν ο ασθενής καταπίνει, μιλάει, γελάει ή βήχει κατά τη διάρκεια της εξέτασης, τότε η εξέταση θα πρέπει να επαναληφθεί, ώστε τα αποτελέσματα να είναι αξιόπιστα.
Επίσης, αν το αποτέλεσμα της εξέτασης δεν ταιριάζει με την κλινική εικόνα, τα ευρήματα της κλινικής εξέτασης ή το ακοόγραμμα μπορεί να πρέπει να επαναληφθεί το τυμπανόγραμμα, ώστε να διαπιστώσουμε αν τα αποτελέσματα που λαμβάνουμε είναι επαναλαμβανόμενα.
Αποτελέσματα της τυμπανομετρίας
Πιθανά αποτελέσματα τυμπανομετρίας παρατίθενται παρακάτω:
Τύπος Α
Η τυμπανομετρία έδειξε φυσιολογική πίεση στο μέσο αυτί και φυσιολογική στατική συμμόρφωση.
Τύπος Β
Η τυμπανομετρία δεν έδειξε μετρήσιμη πίεση στο μέσο αυτί ή στατική συμμόρφωση, γεγονός που παραπέμπει σε παθολογία του μέσου ωτός.
Τύπος C
Η τυμπανομετρία έδειξε σημαντική αρνητική πίεση στο μέσο αυτί παρουσία φυσιολογικής στατικής συμμόρφωσης, συμβατή με δυσλειτουργία της ευσταχιανής σάλπιγγας ή παθολογία του μέσου ωτός.
Τύπος As
Η τυμπανομετρία έδειξε φυσιολογική πίεση στο μέσο αυτί με μειωμένη στατική συμμόρφωση, σύμφωνη με υποκινησία της τυμπανικής μεμβράνης.
Τύπος Ad
Η τυμπανομετρία έδειξε φυσιολογική πίεση του μέσου ωτός με αυξημένη στατική συμμόρφωση, σύμφωνη με υπερκινητικότητα της τυμπανικής μεμβράνης.
Μεγάλος όγκος ακουστικού πόρου
Η τυμπανομετρία έδειξε μεγάλο όγκο του ακουστικού πόρου, σύμφωνο με διάτρηση τυμπανικής μεμβράνης ή βατό σωληνίσκο αερισμού.