Καλοήθης παροξυσμικός ίλιγγος θέσεως
Μήπως έχετε την αίσθηση του ιλίγγου ή της ζάλης όταν το κεφάλι σας λαμβάνει συγκεκριμένες θέσεις; Για παράδειγμα όταν είστε ξαπλωμένος και στρίβετε το κεφάλι προς μία πλευρά ή όταν ξαπλώνεται σε ύπτια θέση χωρίς κάποιο μαξιλάρι να υποστηρίζει το κεφάλι σας ή όταν σηκώνετε το κεφάλι για να κοιτάξετε προς τα πάνω ή όταν σκύβετε το κεφάλι για να δέσετε τα κορδόνια σας; Είναι έντονο συναίσθημα; Νιώθετε να κρατάει αρκετά λεπτά, ενώ πιθανόν διαρκεί μόνο μερικά δευτερόλεπτα;
Αν συμβαίνει κάτι από τα παραπάνω πιθανόν να πάσχετε από καλοήθη, παροξυσμικό ίλιγγο θέσεως ή πιο απλά ίλιγγο θέσεως. Ο ίλιγγος θέσεως είναι το συνηθέστερο πρόβλημα του έσω ωτός (λαβύρινθος) που προκαλεί ίλιγγο. Μπορεί να συμβεί μόλις μία ή δύο φορές στη ζωή κάποιου ανθρώπου και μπορεί να διαρκεί μέρες ή εβδομάδες ή σπανιότερα μήνες. Ο καλοήθης παροξυσμικός ίλιγγος θέσεως είναι πολύ συγκεκριμένη διάγνωση και κάθε λέξη περιγράφει κάποιο χαρακτηριστικό της πάθησης.
- Καλοήθης, δεν είναι απειλητικός για τη ζωή, αν και τα συμπτώματά του μπορεί να είναι ιδιαίτερα έντονα και ανησυχητικά
- Παροξυσμικός, έρχεται με σύντομα επεισόδια
- Ίλιγγος, το συναίσθημα πως κάποιος περιστρέφεται ή πως το περιβάλλον του περιστρέφεται
- Θέσεως, εκλύεται από συγκεκριμένες θέσεις ή κινήσεις του κινήσεις του κεφαλιού
Τι συμβαίνει στον λαβύρινθο κάποιου που πάσχει από ίλιγγο θέσεως;
Ο τρόπος που διατηρούμε την ισορροπία μας όταν μετακινούμαστε είναι μία σύνθετη διαδικασία που επιτυγχάνεται με τη συμμετοχή των δύο λαβυρίνθων, των ματιών, των μυών του κορμού και των κάτω άκρων και με τον συντονισμό όλων των παραπάνω συστημάτων από τον εγκέφαλο. Σε κάθε λαβύρινθο έχουμε τρία σωληνάκια (ημικύκλιοι σωλήνες) που αντιλαμβάνονται τις στροφικές κινήσεις του κεφαλιού και άλλα όργανα ισορροπίας, με τα οποία αντιλαμβανόμαστε την βαρύτητα. Τα όργανα που αντιλαμβάνονται τη βαρύτητα έχουν μικροσκοπικούς κρυστάλλους ανθρακικού ασβεστίου.
Στον ίλιγγο θέσεως, κάποιοι κρύσταλλοι, αποσπώνται από τη θέση τους και καταλήγουν εντός ενός από τους σωλήνες, συνήθως του οπισθίου. Αυτό συμβαίνει γιατί αυτός βρίσκεται χαμηλότερα και οι κρύσταλλοι ακολουθούν τη βαρύτητα. Έτσι, όταν στρίβουμε το κεφάλι μας σε συγκεκριμένες θέσεις, οι κρύσταλλοι κινούνται εντός του σωλήνα. Στην περίπτωση αυτή ο εγκέφαλος πιστεύει πως το κεφάλι μας στρίβει, και έτσι κι εμείς νιώθουμε πως στρίβουμε. Αν κρατήσει κανείς το κεφάλι του σ’ αυτή την θέση και ανοίξει τα μάτια του, ο εγκέφαλος αντιλαμβάνεται πως δεν στρίβουμε, και έτσι σταματάμε να νιώθουμε το αίσθημα της περιστροφής. Συνήθως, όμως, η αίσθηση είναι τόσο τρομακτική που ο ασθενής δεν μένει στην ίδια θέση και κρατά από τον φόβο του τα μάτια κλειστά.
Συμπτώματα
Ο ίλιγγος θέσεως είναι η συνηθέστερη μορφή ιλίγγου. Πρόκειται για μία πολύ δυσάρεστη, συνήθως τρομακτική, αίσθηση περιστροφής, που συχνά συνοδεύεται από ναυτία ή και εμέτους. Αυτά που ξεχωρίζουν τον ίλιγγο θέσεως από άλλες μορφές ιλίγγου είναι:
- Ίλιγγος που εκλύεται από αλλαγή της θέσης του κεφαλιού, για παράδειγμα όταν ξαπλώνουμε, στρίβουμε στο κρεβάτι, κάμπτουμε τον αυχένα προς τα πίσω ή προς τα εμπρός
- Δεν συνυπάρχει βαρηκοΐα ή αίσθημα πληρότητας του αυτιού
- Συνυπάρχει ήπια ναυτία, συνήθως χωρίς εμέτους
- Ο ίλιγγος σταματά με το που απομακρύνει κανείς το κεφάλι του από τη θέση που τον προκαλεί
Τι προκαλεί τον ίλιγγο θέσεως;
Ο ίλιγγος θέσεως μπορεί να προκληθεί αυτόματα, χωρίς δηλαδή κάποια πραγματική αιτία. Συχνά εμφανίζεται σε ηλικιωμένους χωρίς να διαπιστώνεται ποτέ το γιατί. Μπορεί επίσης, να εμφανιστεί μετά από κάποιο ήπιο (χτύπημα σε ένα ντουλάπι) ή και βαρύτερο (διάσειση) τραύμα στο κεφάλι, ή και μετά από μία βίαιη κίνηση του κεφαλιού, όπως ένα έντονο φτέρνισμα. Μπορεί τέλος, να εμφανιστεί καιρό μετά από μία άλλη πάθηση του λαβυρίνθου, όπως η λαβυρινθίτιδα ή η νόσος Ménière.
Διάγνωση
Ο γιατρός σας θα σας θέσει ερωτήσεις σχετικά με τη ζάλη ή τον ίλιγγό σας και ανάλογα με τις απαντήσεις σας, μπορεί συνήθως να ξεχωρίσει ανάμεσα στον ίλιγγο θέσεως και τις άλλες μορφές ιλίγγου. Μετά από προσεκτική εξέταση των αυτιών, της μύτης και του λαιμού σας, θα σας κάνει μία εξέταση που ονομάζεται δοκιμασία Dix-Hallpike.
Θα καθίσετε σε μία επίπεδη επιφάνεια, και στη συνέχεια ο γιατρός σας θα σας τοποθετήσει σε θέσεις που μπορούν να προκαλέσουν συμπτώματα ιλίγγου. Σε μία άλλη δοκιμασία, που διαγιγνώσκει μία άλλη μορφή ιλίγγου θέσεως (του οριζοντίου και όχι του οπισθίου σωλήνα), ο ασθενής ξεκινά από την ύπτια θέση και στη συνέχεια ο γιατρός στρίβει το κεφάλι του. Όταν διαπιστωθεί με τις παραπάνω δοκιμασίες ο ίλιγγος θέσεως, ο γιατρός σας μπορεί να σας προσφέρει τους κατάλληλους θεραπευτικούς χειρισμούς.
Θεραπεία
Η θεραπεία του ιλίγγου θέσεως, περιλαμβάνει την μετακίνηση των κρυστάλλων που έχουν αποσπαστεί, από την θέση που δημιουργούν προβλήματα, σε μία άλλη θέση όπου δεν προκαλούν ζάλη, μέσω ειδικών χειρισμών. Οι χειρισμοί αυτοί ονομάζονται χειρισμοί επανατοποθέτησης της ωτοκονίας. Ωτοκονία είναι ο ιατρικός όρος που χρησιμοποιούμε για να αναφερθούμε στους κρυστάλλους. Ένας χειρισμός είναι ο χειρισμός Epley, ενώ ένας άλλος ο χειρισμός Semont. Οι χειρισμοί αυτοί μπορούν να γίνουν στο ιατρείο. Υπάρχουν και χειρισμοί όπως ο Brandt-Daroff που ο ασθενής μπορεί να εκτελέσει στο σπίτι του, αφού του έχει γίνει ο χειρισμός Epley ή Semont.
Τα ποσοστά επιτυχίας των παραπάνω χειρισμών, που εκτελούνται εύκολα, μέσα σε λίγα λεπτά, είναι πολύ υψηλά. Οι περισσότεροι ασθενείς με ίλιγγο θέσεως θεραπεύονται μετά από μία με δύο «θεραπείες». Σπάνια, κάποιοι ασθενείς, μπορεί να χρειαστούν χειρουργική επέμβαση που περιλαμβάνει απόφραξη του οπισθίου σωλήνα.
Ποια είναι η λάθος θεραπεία του ιλίγγου θέσεως;
Συχνά σε ασθενείς που πάσχουν από ίλιγγο θέσεως, προσφέρονται κατασταλτικά φάρμακα του λαβυρίνθου όπως βενζοδιαζεπίνες ή διμενυδράτη. Το πρόβλημα είναι ότι η λήψη αυτών των φαρμάκων δεν αντιμετωπίζει την αιτία της νόσου και αντίθετα καθυστερεί την ικανότητα του εγκεφάλου να αντιμετωπίσει τη ζάλη.
