Skip to main content

ΚΛΕΙΣΤΕ ΡΑΝΤΕΒΟΥ

© Ιατρείο Ζάλης και Ιλίγγου. All rights reserved.

Ακουστικό νευρίνωμα

Ακουστικό νευρίνωμα

Το ακουστικό νευρίνωμα είναι ένας καλοήθης όγκος που αναπτύσσεται επί της 8ης εγκεφαλικής συζυγίας (αιθουσαιο-κοχλιακό νεύρο), η οποία είναι υπεύθυνη για την ακοή και την ισορροπία.

Οι όγκοι αυτοί είναι σπάνιοι και αποτελούν μόλις το 5 έως 7% των όγκων του εγκεφάλου. Παρόλα αυτά, για τη θέση όπου αναπτύσσονται, η οποία ονομάζεται γεφυροπαρεγκεφαλιδική γωνία, είναι ο συνηθέστερος όγκος.

Η ετήσια συχνότητα διάγνωσης του ακουστικού νευρινώματος είναι 1 ασθενής ανά 100.000 πληθυσμό. Ο αριθμός αυτός μπορεί να αυξάνεται τα τελευταία χρόνια, καθώς βελτιώθηκε η ικανότητά μας να διαγιγνώσκουμε μικρούς όγκους. Ο όγκος αναπτύσσεται επί του 8ου εγκεφαλικού νεύρου, το οποίο ταξιδεύει από το έσω αυτί προς το στέλεχος του εγκεφάλου, μεταφέροντας πληροφορίες που αφορούν στην ακοή και την ισορροπία. Το νεύρο σχηματίζεται από τρία διακριτά μέρη, το άνω και κάτω αιθουσαίο νεύρο, τα οποία είναι υπεύθυνα για την ισορροπία, και το κοχλιακό (ακουστικό) νεύρο, που είναι υπεύθυνο για την ακοή.

Το ακουστικό νευρίνωμα ονομάζεται επίσης αιθουσαίο νευρίνωμα. Αρχικά, υπήρχε η άποψη, πως ο όγκος προερχόταν από το κοχλιακό νεύρο, καθώς το συνηθέστερο σύμπτωμα που προκαλεί είναι η βαρηκοΐα. Πλέον, γνωρίζουμε, πως ο όγκος συνηθέστερα προέρχεται από τα αιθουσαία νεύρα. Και οι δύο ονομασίες χρησιμοποιούνται σήμερα και αναφέρονται στον ίδιο τύπο όγκου.

Τα ακουστικά νευρινώματα, όταν εντοπίζονται, μπορεί να έχουν διαφορετικό μέγεθος και να προκαλούν διάφορα συμπτώματα. Ο όγκος αυτός δεν μεθίσταται και δεν εισβάλλει στον εγκέφαλο, αν όμως είναι αρκετά μεγάλος, μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα από την πίεση που ασκεί στον εγκέφαλο.

Συμπτώματα

Τα συνηθέστερα συμπτώματα των ακουστικών νευρινωμάτων είναι τα ακόλουθα:

  • Αιφνίδια ή προοδευτικά εξελισσόμενη βαρηκοΐα νευροαισθητηριακού τύπου
  • Βουητό στα αυτιά (εμβοές)
  • Αίσθημα πληρότητας του ωτός
  • Ίλιγγος
  • Αστάθεια
  • Πονοκέφαλος
  • Αδυναμία μυών προσώπου
  • Μούδιασμα στο πρόσωπο

Αίτια

Το ακριβές αίτιο στις περισσότερες περιπτώσεις ακουστικών νευρινωμάτων είναι άγνωστο. Στο 95% των περιπτώσεων, οι όγκοι αυτοί εμφανίζονται αυτόματα και μονόπλευρα. Ένα μικρό ποσοστό ακουστικών νευρινωμάτων σχετίζεται με μία γενετική πάθηση που ονομάζεται νευροΐνομάτωση τύπου 2. Πρόκειται για μία σπάνια νόσο κατά την οποία εμφανίζονται ακουστικά νευρινώματα και στα 2 αυτιά. Ανεξάρτητα του αιτίου, ο όγκος προέρχεται από τα κύτταρα Schwann, τα οποία επενδύουν τα νευρικά κύτταρα, διευκολύνοντας τη γρήγορη διάδοση των νευρικών σημάτων. Τα κύτταρα Schwann πολλαπλασιάζονται γρήγορα εντός του όγκου, και μπορούν να καταστρέψουν το νεύρο. Γενικά, τα ακουστικά νευρινώματα μεγαλώνουν με ρυθμό 1 με 2 χιλιοστά τον χρόνο. Παρόλα αυτά, κάποιοι όγκοι δεν μεγαλώνουν για αρκετά χρόνια, ενώ άλλοι αναπτύσσονται γρήγορα.

Οι ερευνητές εξακολουθούν να αναζητούν πιθανά αίτια εμφάνισης ακουστικών νευρινωμάτων. Υψηλή δόση ακτινοβολίας κατά την ακτινοθεραπεία του εγκεφάλου, μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα εμφάνισης ακουστικού νευρινώματος. Γενικά, δεν υπάρχουν ξεκάθαρα δεδομένα πως περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως τα κινητά τηλέφωνα, μπορεί να προκαλέσουν την εμφάνιση του όγκου. Η αύξηση της συχνότητας εμφάνισης ακουστικών νευρινωμάτων οφείλεται πιθανότατα στην δυνατότητά μας να διενεργούμε περισσότερες και καλύτερες μαγνητικές τομογραφίες, και όχι σε πραγματική αύξηση της συχνότητας του όγκου.

Θεραπεία

Υπάρχουν γενικά 3 θεραπευτικές επιλογές: παρακολούθηση με επαναλαμβανόμενες μαγνητικές τομογραφίες, ακτινοβολία και χειρουργική επέμβαση. Η απόφαση είναι σύνθετη και συνεκτιμώνται το μέγεθος του όγκου, η κατάσταση της ακοής, συμπτώματα, η γενικότερη κατάσταση της υγείας του ασθενούς, οι προτιμήσεις του ασθενούς και οι προτιμήσεις του θεράποντος ιατρού. Για τη λήψη της απόφασης απαιτείται μία διεξοδική συζήτηση μεταξύ του ΩΡΛ ιατρού και του ασθενούς, καθώς και παραπομπή συχνά και σε ιατρούς άλλων ειδικοτήτων, όπως νευροχειρουργούς και ακτινοθεραπευτές.

Οι όγκοι ταξινομούνται ως μικρού, μεσαίου και μεγάλου μεγέθους. Γενικά, οι μικροί όγκοι έχουν μέγεθος κάτω από 1,5 εκατοστά, οι μεσαίοι 1,5 – 2,5 εκατοστά, ενώ οι μεγάλοι είναι μεγαλύτεροι από 2,5 εκατοστά. Όταν οι όγκοι μεγαλώνουν, προκαλούν συνήθως περισσότερα προβλήματα και κυρίως βαρηκοΐα και συμπτώματα από την πίεση του στελέχους του εγκεφάλου.

Παρακολούθηση

Η τακτική αυτή επιλέγεται σε ασθενείς με μικρούς όγκους ή αυτούς που έχουν αυξημένο κίνδυνο, αν υποβληθούν σε θεραπεία. Επανάληψη των απεικονιστικών εξετάσεων μπορεί να δείξει τον ρυθμό αύξησης μεγέθους του όγκου. Συνυπολογίζοντας τη μεταβολή των συμπτωμάτων, με το πέρασμα του χρόνου, αποφασίζεται το αν θα δοθεί τελικά θεραπεία ή όχι. Σε κάποιους ασθενείς, ο όγκος αναπτύσσεται με τόσο αργό ρυθμό που είναι μάλλον απίθανο να τους δημιουργήσει προβλήματα κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Είναι σημαντικό βέβαια, σε όλο το χρονικό αυτό διάστημα της αναμονής, να παρακολουθούνται με επαναλαμβανόμενες μαγνητικές τομογραφίες.

Ακτινοβολία

Στερεοτακτική ακτινοχειρουργική μπορεί να χορηγηθεί είτε σε μία δόση, είτε σε 3 έως 5 δόσεις. Η ακτινοθεραπεία προτιμάται για μικρούς και μετρίου μεγέθους όγκους που έχουν την τάση να μεγαλώνουν. Υπάρχουν διάφορες τεχνολογίες στερεοτακτικής ακτινοχειρουργικής. Σε γενικές γραμμές, στόχος της ακτινοθεραπείας είναι η αναστολή αύξησης του μεγέθους του όγκου. Σε μερικούς ασθενείς, ο όγκος μπορεί να διογκωθεί παροδικά μετά την ακτινοθεραπεία, πριν αρχίσει να συρρικνώνεται. Επίσης, μετά την ακτινοθεραπεία, μπορεί να επιδεινωθεί η ακοή των ασθενών. Και με αυτή την θεραπευτική επιλογή, είναι σημαντικό οι ασθενείς να παρακολουθούνται με επαναλαμβανόμενες μαγνητικές τομογραφίες.

Χειρουργική επέμβαση

Ο στόχος της επέμβασης είναι η αφαίρεση του όγκου χωρίς να επηρεαστεί η λειτουργία των γειτονικών νεύρων και του στελέχους του εγκεφάλου. Η χειρουργική επέμβαση προκρίνεται ως επιλογή για όγκους που αυξάνονται σε μέγεθος ή όγκους που είναι ήδη μεγάλοι και προκαλούν συμπτώματα. Υπάρχουν 3 διαφορετικές προσπελάσεις, διά του αυτιού (διαλαβυρινθική), όπισθεν του αυτιού (οπισθοσιγμοϊδική) και ύπερθεν του αυτιού (μέσου κρανιακού βόθρου). Η επιλογή προσπέλασης εξαρτάται από το μέγεθος του όγκου, την επέκτασή του, το αν υπάρχει υπολειπόμενη ακοή και την προτίμηση του χειρουργού.

Αν κατά την επέμβαση απειλείται η λειτουργία του προσωπικού νεύρου ή του εγκεφαλικού στελέχους, μπορεί ο χειρουργός να επιλέξει να αφήσει τμήμα του όγκου πίσω. Αν το τμήμα του όγκου είναι πολύ μικρό, μπορεί να παρακολουθείται και να μην συνεχίσει να μεγαλώνει. Αν μεγαλώνει, μπορεί να απαιτηθεί ακτινοθεραπεία ή νέα χειρουργική επέμβαση. Αν παραμείνει μεγάλη ποσότητα του όγκου πίσω, υπάρχει αυξημένη πιθανότητα να απαιτηθεί επιπλέον θεραπεία.

Τι πρέπει να ρωτήσω τον γιατρό μου;

  1. Ποια είναι τα οφέλη και οι κίνδυνοι της επέμβασης;
  2. Τι είδους χειρουργική προσπέλαση θα προτείνατε;
  3. Πόσο συχνά χρειάζεται να επαναλαμβάνεται η μαγνητική τομογραφία;
  4. Πόσο συχνά χρειάζομαι τεστ ακοής;
  5. Μπορείτε να περιγράψετε τη διαδικασία της επέμβασης, καθώς και τι χρονικό διάστημα νοσηλείας και αποκατάστασης θα απαιτηθεί;
  6. Ποιο είναι το πλάνο, αν παραμείνει όγκος πίσω, μετά την επέμβαση;

 

ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ

Γεώργιος Κωνσταντινίδης MD, PhD, MRCS(Glasg), DOHNS(Glasg)

“Η ισορροπία μπορεί να
επιστρέψει στη ζωή σας”

Επικοινωνήστε μαζί μας για να κλείσετε ένα ραντεβού σήμερα.